نمونه HSE PLAN اچ اس ای پلن
درواقع طی سند HSE PLAN سازمان به‌رعایت الزامات ایمنی و بهداشت و محیط زیست متعهد میشود و تضمین میکند که‌تمامی منابع لازم رادرجهت رسیدن به‌این مهم تامین نماید.
HSE PLAN این‌اطمینان را‌به کارفرما میدهدکه پیمانکاران به‌تمامی قوانین ملی و بین المللی و الزامات خود کارفرما درزمینه فعالیت خود دررابطه با ایمنی و بهداشت و محیط زیست آگاهی داشته وبه آنها عمل میکنند.
لذا برای‌آشنایی پیمانکاران با چگونگی تدوین اچ اس ایی پلن مجموعه سیستم کاران مطلب حاضر رابا بهره‌گیری از راهنمای تدوین HSE PLAN شهرداری آماده نموده است.
مقدمه
ازاین‌پس دراین مطلب کلیه سازمانها ، شرکت‌ها و پیمانکاران " سازمان" نامیده میشوند.
هر HSE Plan شامل موارد زیر میباشد:
مقدمه و هدف
دامنه کاربرد
تعاریف و اصطاحات
شرح فعالیتها/خدمات
سیستم مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست HSE-MS
تشکیلات سازمانی HSE
برنامههای عملیاتی زمانبندی شده HSE
الزامات قانونی و استانداردها
مدیریت ریسک‌هایHSE
آموزش‌ها ، صاحیت‌ها و آگاهی‌های HSE
بازرسی‌ها و ممیزیهای HSE
جلسات HSE
سیستم ثبت، گزارش و تجزیه و تحلیل رویدادها
طرح واکنش در برابر شرایط اضطراری
مدیریت عملکرد HSE
سیستم مجوز کار
مدیریت HSE پیمانکاران
کنترل عملیات HSE
اقدامات امنیتی
هدف نهایی ازتدوین HSE Plan، تشریح چگونگی دستیابی به‌اهداف پیش بینی شده، اجرای برنامههای مرتبط و اطمینان ازبرآورده ساختنالزامات HSE میباشد.
لذا دراین بخش، هریک‌از سازمان ها اطاعات زیر را ارائه می‌نمایند:
تشریح اهداف تدوین HSE Plan به صورت شفاف و روشن
تعیین مسئولیتهای تدوین، تصویب، اجرا ، نظارت و بازنگری HSE Plan
HSE Plan مورد استفاده در متنتشریح اصطاحات و مفاهیم
دراین بخش هر یک ازسازمانها دامنه کاربرد HSE Plan و اشخاص مشمول آن رامشخص میکنند.
دراین بخش هریک ازسازمانها اصطلاحات و مفاهیم مورد استفاده درمتن HSE Plan راتشریح می‌نماید.
دراین بخش هریک ازسازمانها شرحی ازفعالیتها وخدمات خودرا ارائه میکنند. موارد زیر حداقل اطلاعات موردنیاز دراین بخش است، ولی تنها محدودبه این موارد نمیشود.
تشریح مأموریت‌ها، وظایف، فعالیتها و خدمات سازمان
لیست مناطق، نواحی یااماکن تحت مدیریت که نیازبه درنظر گرفتن تدابیر وملاحظات ویژه HSE دارند. نظیر: محل‌هاییکه حضور همگانی مردم وجود دارد، محل‌هایی که مدیریت ترافیک ضروریست، فضا‌های کاری محدود و بسته، محل‌هاییکه همواره افراد باخطرات نظیر صدا، گرد و غبار ،عوامل زیان آور ،مکانهای مرتفع و ... مواجه هستند.
لیست فعالیتها یویژه کاری که نیازمند درنظر گرفتن ملاحظات و تدابیر خاص HSE هستند.
دراین بخش هریک ازسازمانها سیستم مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست خودرا تشریح می‌نمایند. حداقل اطلاعات موردنیاز دراین بخش شامل موارد زیرست، ولی محدود به آنها نمیشود.
دراین قسمت، خط مشی سیستم مدیریت HSE ارائه میشود.
خط مشی بعنوان نقشه، روش یاجریانی ازفعالیت‌های کاریست که راهنمای تصمیم گیری‌های آینده بوده ویا مؤثر براین نوع تصمیمات میباشد.درحقیقت خط مشی مجموعه‌ا‌ی ازتصمیمات وابسته به هم،بامنظور دستیابی به اهدافی خاص یااستفاده ازابزار مناسب برای دستیابی به آن اهداف اتخاذ میشود.
دراین قسمت اهداف کلان و استراتژیک سیستم مدیریت HSE ارائه میشود. اهداف کلان درسلسله مراتب اهداف سازمانی بعداز چشم انداز و رسالت تعیین میشود و بیانگرعلائق و خواسته‌های کلی سازمان درزمینه HSE است واهداف استراتژیک نشان میدهد چگونه سازمان قادربه تحقق اهداف کلان خودمیباشد.
دراین قسمت اهداف خرد سیستم مدیریت HSE ارائه میشوند. اهداف خرد ، درموضوعات بهداشت ، ایمنی و محیط زیست مطرح میگردند.
دراین قسمت استراتژی‌های سیستم مدیریت HSE ارائه میشود.
استراتژی برنامه و الگوی رفتاری سازمان برای تعیین موقعیات آتی و ارائه شمای کلی از چگونگی تحقق هدف‌هاست.
نمودار سازمانی تشکیلات HSE
نام، سمت سازمانی ،شرح وظایف ، مسئولیت‌ها واختیارات تمام افرادشاغل در تشکیلات HSE
لیست مشاغل بحرانی HSE به‌همراه نقش‌ها و مسئولیتهای آنها
دراین قسمت سازمان لیست مشاغل بحرانی راهمراه باشرح نقش‌ها ،مسئولیت‌ها
تعهدات و پاسخگویی آنها مشخص و تعریف می‌نماید.
منظوراز مشاغل بحرانی کلیۀ مشاغلی است که فعالیت‌هایشان بر موضوعات بهداشت ، ایمنی و محیط زیست تاثیرگذار‌ست نظیر:
بالاترین مقام سازمانی
مسئول سیستم مدیریت HSE
مدیران ارشد و میانی
مدیران صف و سرپرستان
مشاغلی که باکنترل موقعیت‌های اضطراری سر و کار دارند.
مشاغلی‌که باشناسایی و اجرای اقدامات اصلاحی سر و کاردارند.
مشاغلی که با عملیات و فعالیتهای باریسک خطر قابل توجه سر و کاردارند.
وغیره
دراین بخش هریک ازسازمانها طرح‌های عملیاتی HSE را براساس اهداف پیشبینی شده خودارائه می‌نمایند. حداقل اطلاعات موردنیاز دراین بخش شامل موارد زیرست، ولی محدودبه آنها نمیشود.
برنامههای عملیاتی بهداشت
برنامههای عملیاتی ایمنی
برنامههای عملیاتی محیط زیست
چارچوب تمامی برنامههای عملیاتی زمانبندی شده Action Plans مطابق پیوست" الف" باشد و دربرگیرنده تاریخ شروع ،تاریخ پایان ،مسئولیت اجرا و نظارت ، منابع مالی و وضیعت برنامه باشد.
دراین بخش هریک ازسازمانها بایدآخرین ویرایش مقررات ، قوانین ، الزامات قانونی و استاندارد‌های سازمانی ،ملی وبین المللی مورد استفاده خودرا درزمینه بهداشت ، ایمنی و محیط زیست ،مشخص و دراختیار افراد ذینفع که موظف به رعایت آن هستند قرار دهند. به این منظور بایدجداولی مشابه جدول زیر طراحی و اطلاعات موردنیاز درآن درج گردد.
|
ردیف |
عنوان قانون |
خلاصه ای از الزام قانونی |
محل کاربرد در پروژه |
|
|
|
|
|
همچنین درصورتیکه لازم‌است کلیه افراد ذینفع در سایت ازقوانین خاصی به‌صورت عمومی تبعیت نمایند دراین بخش بهآ ن‌اشاره شود.
دراین بخش هریک ازسازمان هاباید چگونگی مدیریت ریسک‌های HSE خودرا درطی مراحل مختلف اجرای پروژه مشخص نماید. مدیریت ریسک،فرآیندی‌است که نیازمند تجربه متخصصین و دقت بالا بوده و میبایست درقالب کار گروهی و با بهره گیری ازتوان مسئولین وکارشناسان ذیربط انجام پذیرد.این فعالیت تیمی نیز‌زمانی به‌نتیجه مطلوب دست خواهدیافت که تیم ارزیاب، علاوه بربرخورداری ازتجربه و تخصص لازم، از‌زبان مشترکی نیزدر درك مفاهیم و روشهای مورداستفاده برخوردار باشند.
حداقل اطلاعات مورد نیاز دراین بخش شامل موارد زیرست، ولی محدودبه آنها نمیشود.
معرفی تیم‌های ارزیابی ریسک
تکنیکها و روشهای مورد استفاده جهت شناسایی خطرات وارزیابی ریسک‌های مرتبط با آنها
لیست خطرات شناسایی شده در سه حوزه بهداشت ، ایمنی و محیط زیست
جداول تکمیل شده ارزیابی ریسک شامل نرخ و سطح ریسک خطرات شناسایی شده و لیست اقدامات کنترلی برقرارشده
نحوه پایشاثربخشی اقدامات کنترلی
دراین بخش هریک ازسازمانها شرح جامعی از سیستم مدیریت صلاحیت، آگاهی و آموزش HSE خودارائه میکنند. براساس این سیستم، اطمینان حاصل میگرددکه تمامی کارکنان، واجدصلاحیت‌های لازم برای انجام فعالیتهای مربوط به خود،دریک محیط ایمن وسالم و بدون برجای گذاشتن هیچگونه اثرات نامطلوب بر محیط زیست هستند. صلاحیت براساس معیارهای تواناییهای فردی ،مهارتهای تجربی ودانش اکتسابی سنجش میشود.
حداقل اطلاعات مورد نیاز دراین بخش:
لیست دورههای آموزشی سالیانه HSE به همراه شرح جزئیات محتوای برنامههای آموزشی موردنظر و مدرسین
جداول زمانبندی آموزش‌های سالیانه HSE کلیه کارکنان
مشخصات افراد مسئول برنامه‌ریزی واجرای برنامههای آموزشی
تشریح میزان کارایی و اثربخشی دورههای برگزارشده
تشریح نحوه آگاه سازی واطلاع رسانی کارکنان) رسمی ، پیمانکاری ) ازقوانین و مقررات کاربردی HSE
برنامههای آموزشی برای نیرو‌های جدیدالورود و بازدیدکنندگان
دراین بخش هریک ازسازمانها بایدشرح جامعی از سیستم بازرسی و ممیزی HSE خودارائه نمایند. بازرسی‌ها و ممیزیهای HSE نقش مهمی رادرشناسایی خطرات درمحیط‌های کاری و همچنین اصلاح و توسعه اقدامات کنترلی ایفا میکنند. حداقل اطلاعات مورد نیاز دراین بخش شامل موارد زیرست،ولی محدودبه آنها نمیشود.
برنامه زمانبندی بازرسی ها و ممیزیهای HSE ) که میتواند بصورت روزانه، هفتگی یا ماهیانه باشد (
تکنیکها وروش‌های مورداستفاده جهت بازرسی‌ها و ممیزیهای HSE
چک لیست‌های بازرسی و ممیزی HSE
اعضای تیم‌های بازرسی وممیزی HSE
فرایند آموزش تیم‌های بازرسی و ممیزی HSE و اطمینان ازصلاحیت آنها
مسئولین پیگیری نتایج حاصل ازبازرسی‌هاو ممیزی‌هاو حصول اطمینان ازانجام اقدامات اصلاحی
تشریح فعالیتهای ویژه یامناطق خاص برای بازرسی نظیر تاسیسات ، موادخطرناك ، تجهیزات الکتریکی ، مواد قابل اشتعال و سمی،تجهیزات اضطراری و غیره
سازمانها در اين بخش انوع جلسات HSE و مکانيسم تشکيل آنهارا درسطوح مختلف کارشناسي و مديريتيمرتبط ذکر نمايند. حداقل اطلاعات مورد نياز دراين بخش شامل موارد زيراست، ولي محدودبه آنها نميشود.
ليست انواع جلسات و کميته‌هاي پيشبيني شده به‌همراه شرح اهداف و موضوع آنها و اعضاي شرکت کننده
جداول زمانبندي برگزاري جلسات و کميته‌ها
مکانيسم پيگيري مصوبات جلسات و کميته‌ها
انواع جلسات و کميته‌هاي برگزار شده با پيمانکاران
تشريح مکانيسم و فرايند Tool Box Meeting هاي انجام شده
دراین بخش هریک ازسازمان‌هاباید شرح جامعی ازسیستم ثبت، گزارش وتجزیه وتحلیل رویدادهای HSE ارائه نماید.حداقل اطلاعات مورد نیازدراین بخش شامل موارد زیرست،ولی محدودبه آنها نمیشود.
مکانیسم اطلاعر سانی،ثبت وگزارش حوادث،شبه حوادث و انومالی‌ها
مسئولیتهای گزارش،ثبت وتجزیه وتحلیل حوادث
مکانیسم اطلاع رسانی حوادث به‌مراجع بالاتر
فرایند اقدامات مواجهه باحوادث
شرح مکانیسم پیشگیری ازبروز مجدد حوادث و درس آموزی
ارائه شاخص‌های آماری حوادث و پیش بینی نر خ کاهش آن‌هابصورت سالیانه
دراین بخش هریک ازسازمانها طرح واکنش دربرابر شرایط اضطراری خودرا مشخص میکنند. شرایط اضطراری وضعیتی غیرقابل پیش بینی و برنامه‌ریزی نشده است که میتواند باعث مرگ ویا صدمات جدی به پرسنل،مشتریان یاجامعه، توقف کمال فرآیندها، عملیات، صدمات زیست محیطی وفیزیکی شود. واکنش درشرایط اضطراری، فعالیت‌هایی‌است که بمنظور به‌حداقل رساندن آثار یک حادثه / بحران وبه منظور نجات جان انسان‌ها، کاهش صدمات جسمی یاروحی وپیشگیری ازآسیبهای آتی انجام میشوند. اینطرح شامل:فرآیند آمادگی،کاهش ریسک، واکنش وعادی سازی وضعیت اضطراریست.طرح واکنش اضطراری مهمترین جزء آمادگی درمقابل وضعیت اضطراریست. این طرح اعمالی راشرح میدهدکه کارکنان رادر شرایط اضطراری ایمن نگهدارد.
حداقل اطلاعات مورد نیاز دراین بخش شامل موارد زیرست، ولی محدودبه آنها نمیشود.
انواع وضیعت‌های اضطراری سازمان
ساختار وشرح وظایف مرکز واکنش دربرابر شرایط اضطراری
روابط عمومی و اطلاع رسانی درشرایط اضطراری
انواع سناریو‌های محتمل دررابطه باوضعیت‌های اضطراری که دربرگیرنده سه جزء اصلی زیر باشد:
طرح پیشگیری درارتباط باهریک ازوضعیت‌های اضطراری ) اقدامات قبل ازوقوع شامل ارزیابی وکنترل ریسک، ارائه آموزش‌های موردنیاز، استقرارتجهیزات وسیستم‌های سخت افزاری، نرم افزاری وارتباطی وبرگزاری مانور‌های موردنیاز( طرح مقابله درارتباط باهریک ازوضعیت‌های اضطراری ) اقدامات حین وقوع شامل اطلاع رسانی، اعلام وضعیت اضطراری، توقف‌های اضطراری، ارسال تجهیزات امداد و نجات، نجات ودرمان مصدومین وانجام کمک‌های اولیه، تخلیه اضطراری و اقدامات عمومی و اختصاصی موردنیاز(طرح بازیابی درارتباط باهریک ازوضعیت‌های اضطراری ) اقدامات پس ازوقوع شامل پاکسازی محل حادثه وتشکیل جلسات موردنیاز( برنامه زمانبندی مانور‌های سالیانه پیش بینی شده )
لیست سیستم‌ها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مقابله باشرایط اضطراری ازجمله سیستم‌های تلفنی و مخابراتی، اعلام و اطفاء حریق، امداد و نجات، اقدامات پزشکی و درمانی
برنامههای آموزشی پیش بینی شده
دراین بخش هریک ازسازمان هاباید نحوه مدیریت عملکرد HSE خودرا تشریح نمایند. استقرار سیستم مدیریت عملکرد باعث بهبود مستمر عملکرد سیستم HSE میگردد. ارزیابی عملکرد سیستم بهداشت، ایمنی و محیط زیست کاهش ریسک‌ها، کاهش عوامل بالقوه آسیب رسان، کاهش عوامل زیست محیطی، افزایش ایمنی درمحیط‌های کاری و بهبود مستمر درارزش آفرینی وعملیات‌های مربوطه راموجب خواهد شد.
حداقل اطلاعات مورد نیازداین بخش شامل موارد زیرست، ولی محدودبه آنها نمیشود.
انواع شاخص‌های عملکردی درموضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست ونرخ بهبود مورد انتظارآن‌ها دربازه زمانی یکساله
مکانیسم اندازه گیری وارزیابی عملکرد
دراین بخش هریک ازسازمان هاباید سیستم مجوز‌های کاری خودرا تشریح نمایند. سیستم صدور مجوز کاری، یک سیستم مستند برای‌کنترل فعالیت‌هایی‌ا ست که دارای خطرات بالقوه بوده وامکان بروزحوادث رادارند. براساس این سیستم، خطرات فعالیتهای کاری شناسایی شده وتدابیروملاحظات HSE مشخص میشود.
حداقل اطلاعات مورد نیازدراین بخش شامل موارد زیرست، ولی محدودبه آنها نمیشود.
لیست عملیات پرمخاطره که نیازمند اخذ مجوز کار میباشند.
انواع مجوز‌های کاری
نحوه گردش کار شامل مسئولیت درخواست، تائید، صدورو نظارت برمجوز‌‌های کاری
دراين بخش هريک از سازمانها به منظور اطمينان‌از انطباق عملکرد شرکت‌‌هاي پيمانکار تابعه باالزامات سيستم مديريت HSE ، بايدنحوه مديريت HSE پيمانکاران تابعه راتشريح نمايند. حداقل اطلاعات مورد نياز دراين بخش شامل موارد زيراست، ولي محدودبه آنها نميشود.
ليست پيمانکاران و شرح وظايف آنها
مسئوليتهاي HSE پيمانکار
معيار‌هاي صلاحيت و انتخاب پيمانکاران از نقطه نظر HSE
برنامه زمانبندي ساليانه بازرسي و مميزي فعاليتهاي HSE پيمانکاران
دراین بخش لازم‌است هریک ازسازمانها کلیه الزامات بهداشت، ایمنی ومحیط زیست مرتبط باهر یک ازفعالیتها وعملیاات خودرادرهریک ازفاز‌های طراحی، ساخت، راه اندازی، بهره برداری و برچیدن ) دفع ( پیشبینی نماید.
حداقل اطلاعات مورد نیازدر این بخش شامل موارد زیرست،ولی محدودبه آنهانمیشود.
لیست عوامل زیان آور شیمیایی محیط کار ) گازها وبخارات، آئروسول‌ها، گرد وغبار و ... ( و مکانیسم پایش، اندازه گیری و کنترل آنها، لیست عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار )صدا و ارتعاش، استرس‌های حرارتی، تشعشعات، روشنایی، فشارهوا، میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی و ... ( ومکانیسم پایش ، اندازه گیری وکنترل آنها، لیست عوامل زیست شناختی محیط کار ) باکتری‌ها، کلیفرم‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و ...( و مکانیسم پایش ، اندازه گیری و کنترل آنها
لیست مخاطرات ارگونومیکی محیط کار و مکانیسم پایش ، اندازه گیری و کنترل آنها
خدمات تخصصی مبارزه باآفات، حشرات، جوندگان و ناقلین بیماری‌ها شامل به‌سازی محیط، پاکسازی محیط و اماکن، استفاده ازسموم و مواد شیمیایی، کنترل جوندگان و ...
خدمات تخصصی بهداشت اماکن تهیه، طبخ و توزیع مواد غذایی
خدمات تخصصی بهداشت آب آشامیدنی
خدمات تخصصی بهداشت اماکن عمومی
مکانیسم پیشگیری و کنترل بیماری‌های واگیر نظیر واکسیناسیون
مکانیسم پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر
مکانیسم نظارت بر مواد خوراکی، بهداشتی و آرایشی
لیست عوامل زیست شناختی محیط کار )باکتری‌ها، کلیفرم‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و ...( و مکانیسم پایش ، اندازه گیری و کنترل آنها
لیست مخاطرات ارگونومیکی محیط کار و مکانیسم پایش ، اندازه گیری و کنترل آنها
اقدامات کنترل آلودگی هوا
اقدامات کنترل آلودگی آب
اقدامات کنترل آلودگی خاك
مدیریت پسماند و فاضلاب
ایمنی استفاده و حمل و نقل مواد شیمیایی
علائم، نشانه‌های خبری، موانع و هشدار‌ها
تجهیزات حفاظت فردی
ایمنی کار درارتفاع، سکو‌های کار، داربست‌ها و نردبان‌ها
ایمنی حفاری و گودبرداری
ایمنی برق و تجهیزات الکتریکی
ایمنی حمل و نقل
ایمنی ماشین الات
کار درفضا‌های محصور
سیستم‌های قفل زنی و برچسب گذاری
ایمنی ترافیک
دراین بخش هریک ازسازمان هاباید مجموعه اقدامات امنیتی مرتبط با HSE راکه باهدف افزایش سطح ایمنی وسلامت کارکنان وسایر افراد ذینفع انجام میگردد، راتشریح نمایند. حداقل اطلاعات مورد نیاز دراین بخش شامل موارد زیر‌است، ولی محدودبه آنهانمیشود.
تشریح نظارت‌های امنیتی برای ممانعت ازورود افرادبه کانون‌های خطر
فضا‌ها ومحیط‌های محصورشده ونواحی محدودشده
مکانیسم کنترل ورودی‌ها و خروجی‌ها
بازدید کنندگان
رابطه بین عناصر سیستم مدیریت HSE با سیستم‌های مدیریت کیفیت ISO9001 ،مدیریت محیط زیست ISO 14001 وسری ارزیابی مدیریت ایمنی وبهداشت شغلی OHSAS 18001 درجدول زیرآورده شده است.
جدول مقایسه بند‌ها ومفاد سيستم‌های مدیریتی ISO9001 ، ISO 14001 ، OHSAS 18001 و HSE-MS
|
مدل HSE-MS |
موارد مشابه درساير مدل‌ها |
|||
|
OHSAS 18001 |
ISO 14001 |
ISO 9001 |
||
|
1 |
تعهد و رهبری |
|
|
5-1 |
|
2 |
خط مشی واهداف استراتژیک |
4-2 |
4-2 |
5-3 |
|
3 |
منابع،سازمان و مستند سازي |
4-4-1 |
4-4-1 |
5-1 |
|
4 |
ارزیابی ومدیریت ریسک |
4-3-1 |
4-3-1 |
5-2 |
|
5 |
طرح ریزی |
4-3 |
4-3 |
5-4 |
|
6 |
اجراوپایش |
4-4 |
4-4 |
7 |
|
7 |
مميزی وبازنگری مدیریت |
4-5-5 |
4-5-5 |
8-2-2 |
دانلود رایگان راهنمای تدوین نمونه HSE PLAN
مرکز مشاوره و اطلاع رسانی بزرگترین مرجع اطلاع رسانی آماده همکاری درخصوص تهیه و تدوین HSE PLAN برای متقاضیان محترم میباشد.
